Disgrafya

“DİSGRAFYA”

(FONOLOJİK FARKINDALIK TEMELLİ DİSGRAFİ MÜDAHALE PROGRAMI)

Disgrafi yazma bozukluğunu tarif etmek için kullanılan tıbbı bir terimdir. Yazma eylemi sistematik ve karmaşık bir süreçtir, doğru ve etkin müdahale gerektirir. Okul öncesi dönem belirtilerini gösterebildiği gibi yeterli ölçüt değildir. Yazma bozukluğunun fark edilmesi uzun zaman alabilmektedir. Yazma eyleminin başladığı okul dönemi ile birlikte fark edilmesi kolaylaşır.

Son yıllarda yapılan araştırma ve çalışmalar yazma bozukluğunun nörolojik temellere dayanmasının yanında verilen zayıf ve kötü eğitimin, yanlış yöntem ve strateji kullanımının yazma bozukluğunu ortaya çıkarabildiğini göstermektedir. Yazma becerisi doğru ve etkin müdahale ile geliştirilebilen bir eylemdir.

Yazma bozukluğu yaşayan bireylerde;

• Satır atlama
• Yazı boyutunu ayarlayamama
• Hece ekleme/çıkarma/hece ayırma
• Harfler, kelimeler arasına yeterli boşluk bırakamama
• Sayfayı uygun kullanamama
• Eğik yazma
• Büyük küçük harfi yerinde ve doğru kullanamama
• Harfleri kelimeleri birbiri içine karıştırma
• Satır taşırma gibi problemler sıklıkla görülür.

“DİSGRAFYA”
FONOLOJİK FARKINDALIK TEMELLİ DİSGRAFİ MÜDAHALE PROGRAMI

Yazma bozukluklarına müdahale etmek, hataları en aza indirmek, hataları ortadan kaldırmak, yazmaya karşı isteksizliği ortadan kaldırmak, uygulayıcılar için hatanın analizini yaparak uygun müdahaleyi belirleyebilmek. Eğitim programı yazma becerisinin geliştirilmesi için sistematik bir sıra izlemektedir. Öğretmenler aileler ve öğrenciler için takibi kolaydır. Program yazmanın temeline inerek gelişimsel dönemlere uygun basitten zora kurgu ile planlanmış içeriğinde yüzlerce etkinlik ve örnekler bulunan 7 kitaptan oluşmaktadır. İpucu işlem süreçleri ile yazma becerisinin bağımsızlaştırılması amaçlanmaktadır.

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÜZERİNE ETKİLERİ

Yazma becerilerindeki problemler ileriki dönem öğrenme güçlüğünün habercisidir bundan dolayı yazma; okul öncesi dönemden başlayarak çalışılması gereken bir beceridir. Yazma üzerine yapılan müdahaleler okul dönemi yazmada bozukluğun görülmesi ile birlikte uygulanmaktadır. Okul öncesi dönemde yazma becerisi üzerine özellikle ince motor beceriler kavramlar bellek çalışmaları(görsel-işitsel) yapılmalı, geliştirilmelidir. Eğitim programı yazma probleminin ortaya çıkmasını engellemek olası hataları en aza indirmek ve ortadan kaldırmak için hata analizi yaparak uygun müdahaleyi belirleyen ilk ve tek programdır.

Yazma eylemi okul öncesi dönemde: Karalama, çizme ve yazma şeklinde seyreder eğitim programı içeriği okul öncesi döneme uygun olacak şekilde planlanmış, etkinlik ve örneklerle desteklenmiştir. Programın kullanımı çocukları yazma eylemine hazır hale getirmektedir.

Okul öncesi dönemde yazma becerisini desteklemek üzere kullanılacak etkinlik ve örnekler:

Yazma becerisi ince motor becerisinin gelişimi ile doğru orantılıdır. Bu doğrultuda Disgrafya eğitim programında ince motor becerilerine ayrı bir modül ayrılmıştır. Gelişimsel dönemlere uygun kontrol listesi verilmiş ay ay takip edilecek etkinlikler sayesinde takibi kolaydır. Programın ilk modülü olan ince motor beceriler yazma öncesi motorik hareketlerle desteklenerek yazma dönemine başlama öncesinde öğrencinin yazma eylemine hazırlanmasını sağlamaktadır.

Yazma eyleminde dikte çalışmalarının önemi büyüktür. Beceriyi İnce motor becerilerine ek, bellek (Görsel işitsel ) problemleri doğrudan etkilemektedir. Görsel bellek çalışmaları okul öncesi dönem çocuklar için kavramlarla (sağ sol, önce sonra, başta ortada sonda) desteklenerek bu sayede hazırlık sürecini eksiksiz bir şekilde tamamlamasını sağlamaktadır.

Yazma becerisinin temeline inmek alt dinamikleri harekete geçirmek ve geliştirmek yazmada olası hataların ortadan kaldırılması becerinin geliştirilmesi için şarttır. Yazma becerisi üzerine okul öncesi dönem çalışmaların önemi büyüktür.

DİSLEKSİ VE DİSKALKULİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Okuma becerilerine katkıları

• Yazma becerisinin geliştirilmesi
• Öğrencilerin okuma için daha fazla zaman ayırabilmelerine fırsat tanır
• Okunabilirliğin gelişmesini sağlar
• Programın İçeriğindeki görsel bellek çalışmaları ile gramer ve noktalamada yapılan hataları ortadan kaldırır
• Fonolojik Farkındalığın gelişmesini sağlar
• Kelime, cümle çözümleme becerisini geliştirir
• Hızlı okuma becerisini geliştirir

Matematik becerilerine katkıları

• Yazma becerisinin geliştirilmesi
• Yan yana yapılan işlemlerdeki hataları ortadan kaldırır
• Alt alta yapılan işlemlerdeki hataları ortadan kaldırır
• Rakamların doğru ve okunabilir yazılmasını sağlar
• İşlemlerde unutulan bir nokta (.) nedeniyle işlemin yanlış sonuçlanmamasını sağlar
• Görsel bellek çalışmaları sayesinde sayı ve sembollerin doğru ve yerinde kullanılmasını sağlar

KİMLER İÇİNDİR?

İçeriğinde gelişimsel dönemlere uygun bir sıralamanın yapılmış olması, motorik hareketlerin sırayla verilmiş olması bilişsel gelişim için görsel destekli zengin örneklemeler ile:

• Okul öncesi dönem çocuklar ile çalışan çocuk gelişim öğretmenleri
• Sınıf öğretmenleri
• İlkokul, ortaokul kademelerinde çalışan öğretmenler
• Özel eğitim öğretmenleri
• Psikologlar
• Çocuk gelişim uzmanları ve alanda çalışan tüm öğretmenler için uygundur.

NEDEN DİSGRAFYA?

• Programın içeriğindeki modüllerin yatay ve dikey bir sıra izlemesi sayesinde uygulayıcılar tarafından kullanımı kolaydır.
• Program görsel içeriği ile öğrencilerin dikkatini doğru yönlendirebilmelerine fırsat tanır.
• İpucu işlem süreçlerinin kullanımı (ipucun verilmesi ve geri çekilmesi) ile yazma becerisin bağımsızlaştırılması sağlanmaktadır.
• Yazma becerisinin geliştirilmesi üzerine kullanılan yöntem ve stratejilerle becerinin bağımsızlaştırılması sağlanmaktadır.
• Program yazma becerisin geliştirilmesi üzerine birbirinden bağımsız etkinlik ve örneklerle desteklenmektedir.
• Programın takibi öğretmen öğrenci ve aileler için kolaydır.
• Yazma becerisinin geliştirilmesi üzerine anlık müdahale fırsatı sağlar teori ve uygulama yöntemleri bir arada verilmiştir.
• Aile öğretmen görüşme ve öğrenci değerlendirme formları ile planlamanın sistematik olmasını sağlamaktadır.
• Okul öncesi dönemden itibaren beceriye müdahale edebilme fırsatı sağlar.
• İpucu işlem süreçleri dikkate alınarak hazırlanmış olan etkinlik ve örneklerle planlı kurgulanmış envanter desteği sağlar.
• Eğitim alanında faaliyet gösteren her eğitimci için meslek hayatında karşılaşacakları sorunların çözümüne yönelik sayısız farklı alanda donanım kazandıran, eksiksiz bir müdahale ile başarıya odaklanabilecekleri uygulayıcı eğitimidir.